خانه‌ی امیر نظام گروسی یکی از عمارت‌های زیبای به جا مانده از دوران قاجار است. امیر نظام گروسی که یکی از رجال سیاسی و نویسنده‌های دوره‌های قاجار بود، این خانه را در دوران ناصرالدین شاه برای خود بنا کرد. بعد از سقوط سلسله‌ی قاجار، دولت پهلوی از این ساختمان به‌عنوان اداره‌ی دارایی و اداره‌ی فرهنگ استفاده می‌کرد. ساختمان امروزی این بنا تنها بخشی از عمارت است و متاسفانه قسمتهای دیگر آن تخریب شده است. در سال ۱۳۷۰ سازمان میراث فرهنگی این بنا را خریداری وبا پایان یافتن مرمت آن در سال ۱۳۸۵، آن را تبدیل به موزه‌ی قاجار کرد.
عمارت امیر نظام گروسی در سال ۱۳۷۰ و با شماره‌ی ۱۷۴۹ در فهرست آثار ملی کشور ثبت شده است.
معماری
عمارت امیرنظام در دو طبقه و با زیربنای ۱۵۰۰ مترمربع ساخته شده‌است. ساختمان مشتمل بردو حیاط اندرونی و بیرونی است که باغچه‌ها و حوضها، زیبایی آن را دو چندان می‌کند. ۱۶ ستون با سرستونهای زیبا ایوان سراسری را نگهداشته‌اند. در طبقه بالا پنجره‌های مشبک ارسی با شیشه‌های رنگی، گچبریهای نمای شمالی و جنوبی، و همچنین آینه کاریها و گچبریهای تالارهای داخلی وطنبی‌ها به زیبایی مجموعه می‌افزایند و در زیرزمین حوضخانه وسیعی وجود دارد که یکی از زیباترین قسمتهای بنا است. ستونهای استوار حوضخانه و آجرکاری سقف آن نیز بسیار چشمگیر است.
حسن‌علی گروسی مقلب به امیر نظام گروسی، از کردهای شهر بیجار و یکی از سیاستمداران و نویسندگان دوره‌ی قاجار است. وی مدتی وزیر فوائد عامه ناصرالدین شاه بود. بعدها به سمت‌های وزیر مختار در انگلیس و سفیر ایران در فرانسه و عثمانی منتسب شد. او اولین کسی بود که ماشین آلات ضرب سکه، تمبر و چاپ آن را به ایران آورد. وی در تاسیس مدرسه‌ی مظفریه و رشدیه نیز مشارکت کرده بود. امیر نظام زمانی که پیشکار آذربایجان بود، این عمارت را در تبریز، شهر ولیعهد نشین قاجار، بنا کرد که هنوز هم شکوه و عظمت آن پا بر جا است. بعد از امیر نظام، والیان آذربایجان در این مکان سکونت داشتند.
تالارهای موزه
تالارهای طبقه اول: تالار سکه، تالار بافته، تالار چینی، تالار آبگینه، تالار فلزات، تالار موسیقی، تالار خاتم.
تالارهای زیرزمین: تالار سنگ، تالار اسلحه، تالار رجال و فرامین، تالار معماری و شهرسازی و تالار قفل و تالار فانوس
نوع موزه : آثار بافته ، چینی ، آبگینه ، سکه ، اب‍ز‌ار موسیقی ، خاتم و اب‍ز‌ار ه‍‍ا‌ی فلزات دوره قاجار.
آدرس :آذربایجان شرقی٬ تبریز ، خیابان ششگلان، جنب اداره صنعت، معدن و تجارت٬ جنب مقبره الشعرای تبریز
