پل خاتون، در۲ کیلومتری جنوب شرقی شهرستان خوی بر روی رودخانه قطور در ۴۰ کیلومتری سمت چپ جاده آسفالته خوی - سلماس در سال‌های ۱۱۷۰–۱۲۰۰ ه.ق به دستور احمد خان‌دنبلی ساخته شده است. پل تاریخی خاتون خوی یکی از یادگارهای ارزشمند دوران سلجوقیان است که در آن زما بنا شده و هنوز روی ستون های خود ایستاده است. این پل آجری ۴۰/۵۹ متر طول و ۷۰/۸ متر عرض و ۴۸/۶ متر ارتفاع دارد. پل هفت‌دهانه بزرگ دارد و قسمت تحتانی آن پایه‌ها و سیل شکن‌هایی است که با سنگ‌هایی نسبتاً بزرگ و منظمی‌ساخته شده است. این پل دهه‌های گذشته مرمت شده است.
پایه های پل خاتون در هر دو جهت مخالف و موافق آب رودخانه، آب شکن های مثلثی به اندازه 2 متر دارند و این پل 7 چشمه طاق بزرگ و 7 چشمه طاق کوچک در بالای پایه ها دارد و تمامی ان چشمه طاق ها به وسیله طاق های جناغی و با آجر، ملاط، گچ و قسمت های وسط طاق نیز با سنگ و ملاط گچ پوشش داده شده است.
بعد از اتمام کار طاق زنی، دیوار های طرفین پل را با اجر و سنگ پر کرده اند و سطح پل به علت بزرگتر بودن طاق میانی پل از سایر طاق ها و به علت متقارن بودن طاق های بزرگ دارای شیب ملایم به دو طرف شمال و جنوب است و مصالح اصلی بنا سنگ های تراشیده منظم و قلوه سنگ، سنگ لاشه و آجر هایی به ابعاد 5در25 است.
واژه «خاتون»، واژه کهن ترکی به معنی زن بزرگ منش و در قدیم عنوان ترکی زنان و دختران خان و خاقان بوده است که به معنی بانوی عالی نسب و ملکه، و در معمول در مقابل خاقان به کار برده می شد و از دوره سلجوقیان بیشتر رایج شده است و پژوهشگران بنا به استفاده خاتون برای زنان بزرگان نظام در این دوره، ساخت آن را منتسب به سلجوقیان می دانند. پیش از آن در شاهنامه منحصرا”به صورت عنوان خاصی دربرابر خاقان آمده است. استاد باستاني پاريزي در مقاله خود به نام خاتون هفت قلعه، اماكني را كه نامهاي قيز «دختر»، خاتون، و ... را بخود دارند منسوب به الهه آناهیتا ميداند و در آن مقاله از روستاي قزقلعه خوي نيز نام ميبرد.
آدرس
استان آذربایجان غربی، ۲ کیلومتری جنوب شرقی شهرستان خوی بر روی رودخانه پرآبی در ۴۰ کیلومتری سمت چپ جاده آسفالته خوی - سلماس
