کاخ شهرداری تبریز یکی از بناهای زیبا، مستحکم و دیدنی شهر تبریز است که ساخت آن از سال ۱۳۱۴ تا ۱۳۱۸ خورشیدی و به دستور رضاشاه پهلوی در محل گورستان متروک و مخروبهٔ کوی نوبر با نظارت مهندسان آلمانی و در زمان ریاست شهرداری حاج ارفع الملک جلیلی و با بودجه ۲٫۵۰۰٫۰۰۰ ریال انجام شد.
کاخ شهرداری تبریز در مرکزی ترین نقطهٔ شهر تبریز و در میدان شهرداری (ساعت) این شهر واقع شده است.
کاخ شهرداری تبریز از ابتدای احداث تا به حال، به عنوان ساختمان شهرداری شهر تبریز مورد استفاده قرار گرفته است و امروزه با تقسیم شهر تبریز به ده منطقه، این بنا به عنوان شهرداری مرکزی شهر تبریز محسوب می شود. البته امروزه نیز، اکثر امور عمرانی و اداری شهرداری تبریز در این تالار و عمارت متمرکز شده است. کاخ شهرداری تبریز دارای یک برج ساعت چهار صفحه ای است که با طنین موزون زنگ هایش، هر ۱۵ دقیقه یکبار، گذشت زمان را به گوش مردم تبریز می رساند. نمای خارجی این بنا از سنگ تراشیده شده است و نقشهٔ ساختمان شبیه به طرح یک عقاب در حال پرواز میباشد که با نمونهٔ ساختمان های کشور آلمان، قبل از جنگ جهانی دوم مطابقت دارد.
این عمارت در سال 1386 خورشیدی، به مناسبت بزرگداشت یکصدمین سال تاسیس اولین انجمن شهر و بلدیه ایران در تبریز، به نخستین موزه شهر و شهرداری های کشور تبدیل و مورد بهره برداری قرار گرفت. در حال حاضر نیز علاوه بر نخستین موزه شهر و شهرداری های کشور، شورای اسلامی شهر تبریز نیز در بخشی از این ساختمان مستقر بوده و جلسات رسمی شورا در محل آمفی تئاتر موجود در ساختمان تشکیل می شود.
این کاخ موزه دارای یک محوطه عظیم و بسیار زیبا است که در قسمت جنوبی ساختمان واقع شده و گل کاری و درخت کاری آن چشم تان را خیره می کند. در داخل این محوطه هم اولین تاکسی و اولین ماشین آتش نشانی تبریز به نمایش گذاشته شده است.
این عمارت دارای بخشهای مختلف برای باز دیدکنندگان میباشد که شامل موزه شهرداری (در زیر زمین این بنا دایر است)، تالارهای مختلفی چون تالار دوربین های قدیمی، تالار دفاع مقدس ، چاپ و نشر، فرش، هنر های معاصر، خط و خوشنویسی، تالار حکمت و چندین تالار دیگر است.
تالار شهدا موزه شهرداری تبریز
تالار شهدا موزه شهرداری تبریز عکس ها و اسنادی از مقاومت و پایداری مردم ایران خاصه مردم آذربایجان و تبریز در جنگ تحمیلی 8 ساله ایران و عراق را در معرض دید عموم قرار دارده است. این عکس ها مربوط به مردان زنده نام و شهدای شجاع و با ایمان منطقه بخصوص سرداران بزرگی همچون مهدی باکری می باشد.
تالار فرش موزه شهرداری تبریز
تالار فرش موزه شهرداری تبریز که بزرگترین فرش ایران در حدود 111 متر مربع که در سال 1320 و با رنگ گیاهی یافته شده در کف این تالار پهن می باشد. فرش های نفیس دیگری هم در تالار موجود است که قدمت آن ها مصادف است با زمانی که عمارت شهرداری آماده بهره برداری شده بود، به سفارش حاج ارفع الملک جلیلی جهت استفاده در برخی از تالارهای کاخ شهرداری تبریز در کارگاه حاج ابوالقاسم جوان یافته شدند. از ویژگی بارز این فرش ها حاشیه های خروشان و منحصر به فرد آنهاست که تا متن فرش ها کشیده شده و توده ترنج های بزرگ را احاطه کرده اند.
تالار دوربین موزه شهرداری تبریز
تالار دوربین موزه شهرداری تبریزشامل وسایل و دوربین های عکاسی از 150 سال پیش تا به امروز می باشد. دوربین های دیجیتال این تالار توسط استاد محمدعلی جدیدالاسلام عکاس هنرمند تبریزی گردآوری و در این تالار به نمایش گذاشته شده اند.
تالار اسناد موزه شهرداری تبریز
تالار اسناد موزه شهرداری تبریزشامل عکس هایی از تاریخ معاصر و 78 سند تاریخی از تبریز می باشد. ظروف و وسایل شهردار وقت در سال های معطوف به سال 1320، هدایای مردم، آپارات های قدیمی، اموال شهرداری و گاوصندوق مخصوص زمان قاسم خان والی، شهردار تبریز در سال 1286 در این تالار در معرض دید عموم است.
تالار صدا موزه شهرداری تبریز
تالار صدا موزه شهرداری تبریز سازهای ملی، بومی و کلاسیک را در خود جای داده و شامل تار ایرانی، سه تار، تار آذربایجانی، بالابان، ساز عاشقی ،نی انبان، دوتار جنوب، خراسان و کلاسیک مس باشد. از دیگر وسایل این تالار انواع زنگوله و کوبه های دَر دوره صفویه و قاجار، سازهای آئینی، مذهبی، ریل، آپارات، رادیوهای قدیمی، نمونه تلفن و زنگ مدرسه سده اخیر و دیگر وسایل مربوط به صدا می باشد. این مجموعه متعلق به هنرمند تبریزی آقای حسین ساجدی است.
آثار و اشیاء موزه شهرداری تبریز
در این تالار اشیاء ، آثار و اسناد قدیمی مربوط به بلدیه تبریز، هدایای مقام‌ها و شخصیت‌های خارجی به شهرداران، کتب خطی و آثار هنری، اسناد اداری و مالی، جام‌های قهرمانی باشگاه شهرداری تبریز، چینی آلات، سفرنامه‌های نوشته شده درباره تبریز، تجهیزات، امکانات و اسناد مربوطه به شهر نخستین‌ها با همکاری شهرداری تبریز و برخی از شهروندان تبریزی قرار گرفته است.
معماری
کاخ شهردار تبریز بنایی U شکل از سنگ است و معماری آن دقیقا به سبک ساختمان های دوران جنگ جهانی دوم در کشور آلمان است. نمای بیرونی این بنا از سنگ و دیوارهای آن از آجر و آهک است. البته نمای قسمت شمالی و شرقی آن کاملا با نمای قسمت جنوبی و غربی آن متفاوت است در قسمت های شمال و شرق از سنگ استفاده شده است، این قسمت در معبرهای اصلی شهر است و در قسمت های جنوبی و غربی از ترکیب سنگ و آجر استفاده شده است.
یکی زا بهترن زکان های باری بازدی از کاخ شهرداری تبریز در شب اس که نور پردازی زیابی اطراف این کاخ، زیبایی آ را چندین برابر می کند و حتی از فاصله هیا دور هم توجه هر کسی را به خود جلب می کند.
از هما اول هدف از ساخت این نبا کاربر های اداری از آن بود حتی امرزوززه هم با اینکه بیشتر ککارها یعمرانی اداری تبریز به ساختمان جدید منتقل شده و انجام می شوند، همچنان بعضی از فعالیت های شهرداری در آن انجام می شود. این بنا از د.ران گذشته تا به امروز همچنان زیبایی و اهمی خود را حفظ کرده و و حتی بعض از قرار ملاقا های رسمی دیپلماتیک در این ساختمان برگزار می شوند.
آدرس : آذربایجان شرقی، تبریز، خیابان امام خمینی٬ میدان ساعت٬ ساختمان شهرداری
